اصول سخنرانی و فن بیان
در مقاله قبل به شرح مباحثی مانند کنترل ترس از سخنرانی، برطرف کردن حس خجولی، مهارت های صداسازی و برطرف کردن تکیه کلام پرداختیم. در ادامه می خواهیم در مورد راهکارهای کاربردی تقویت فن بیان صحبت کنیم. برای بهره مندی از این مطالب همراه ما باشید.
چگونه فن بیان خوبی داشته باشیم؟
برای تقویت و بهبود بخشیدن فن بیان نیازمند بررسی این دو شرط اساسی هستیم:
۱ – ویژگی های شخصی شما
۲ – شناخت مخاطبان
نکته ی اول این است که شما باید ویژگی های مناسبی داشته باشید و نکته ی دوم این است که باید در مورد ویژگی مخاطب یا مخاطبان خودتان اطلاع داشته باشید.
هر فردی به عنوان گوینده باید دارای ویژگی های فردی موثری باشد تا سخنانش نیز موثر و تاثیرگذار واقع شود.
این ویژگی ها عبارتند از: پوشش مناسب، ظاهر صورت، بلندی صدا، زبان بدن، اعتماد به نفس، محکم بودن و اطلاعات کافی
اکنون هریک از این ویژگی ها را برایتان شرح خواهیم داد.
پوشش مناسب
لباس هایی که می پوشید در عین حال که باید مرتب و منظم باشد، همچنین باید مناسب جمعی که در آن حضور دارید نیز باشد. بسیاری از افراد بر این باور هستند که لباس مناسب برای آقایان همیشه کت و شلوار است اما در حقیقت اصلا این چنین نیست. هر جمع و محفلی پوشش خاص خود را می طلبد و این هنر و خلاقیت شماست که چه نوع لباسی را برای خود انتخاب کنید تا مناسب آن جمع باشد.
ظاهر صورت
چهره هر آدم بیانگر اطلاعات بسیار زیادی است. البته منظور از چهره، زیبایی آن نیست، بلکه بعد آراسته بودن آن مورد توجه است. این که شما تا چه اندازه برای ظاهر خود اهمیت قائل هستید، می تواند تاثیر بیان شما را به صورت قابل توجهی افزایش دهد.
بلندی صدا
صدا در زمان گفت و گو باید بلند و رسا باشد. اغلب افراد بنا به دلایلی که در زمان کودکی شکل می گیرد، صدای بسیار آرامی دارند و در هر شرایطی بسیار آرام و آهسته صحبت می کنند.
این افراد در زمان گفت و گو، به خاطر همین آهسته حرف زدن، افرادی با اعتماد به نفس کم تلقی می شوند و اهمیت کلام آن ها به شدت نادیده گرفته خواهد شد.
برای برطرف کردن این مشکل بهترین راه این است که صدای خود را ضبط کنید سپس با صدای اطرافیان خود مقایسه کنید.
زبان بدن
شاید برایتان جالب باشد که بدانید بدن دارای زبان خاصی است که به مراتب راستگوتر و سریع تر از زبان سر عمل می کند.
اصلا نباید تصور کنید که مخاطبان تنها آنچه را که می گویید دریافت می کنند. در حالی که مخاطبان از علامت های بدن شما به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه تاثیراتی گرفته و برداشت هایی زیادی خواهند داشت.
پس در مورد زبان بدن اطلاعاتی به دست آورید و روی بهبود و تقویت آن کار کنید.
اعتماد به نفس
اعتماد به نفس به معنی باور و اعتماد به توانمندی های خویش است. انسانی که اعتماد به نفس دارد خود را توانمند و ارزشمند می داند.
پس اگر به اندازه کافی اعتماد به نفس داشته باشید، می توانید در هر مجلسی به راحتی صحبت کنید و همه چیز را به نفع خودتان پیش ببرید.
محکم بودن
یکی از شاخه های اعتماد به نفس، محکم بودن می باشد. البته منظور از محکم بودن اعتقاد به انجام کاری و راسخ بودن در آن است، نه اصرار کردن و عدم انتقاد پذیری.
بی تردید تفاوت زیادی وجود دارد بین حرف زدن کسی که از صحبت خودش مطمئن است و کسی که از کلامش مشخص است که مطمئن نیست. مسلما شما نفر اول را انتخاب می کنید زیرا تاثیر زیادی از کلام او می گیرید ولی کلام نفر دوم هیچ تاثیری بر شما نخواهد گذاشت.
اطلاعات کافی
آخرین موضوعی که می خواهیم در مورد آن صحبت کنیم، داشتن اطلاعات کافی است. تلاش کنید در مورد موضوعاتی که قصد دارید درباره آن ها صحبت کنید اطلاعات کافی به دست آورید. این مسئله علاوه بر افزایش اعتماد به نفس شما، برای مخاطبانتان هم بسیار جذاب و خوشایند خواهد بود.
شناخت مخاطب
دومین نکته طلایی در برقراری ارتباط کلامی موثر، شناخت مخاطبان می باشد. پس از رعایت تمام نکاتی که در بالا شرح دادیم و همه آن ها به مربوط به خودتان است، باز هم احتیاج دارید تا حدی مخاطبان خود را بشناسید، آن ها را بررسی نموده و بدانید نیاز دارند چه چیزهایی بشنوند.
اگر مخاطبان شما مرد باشند یا زن، کودک یا نوجوان، و یا تلفیقی از آن ها باشند به طور قطعی در روند برنامه شما تغییرانی به وجود خواهد آمد.
مهم ترین ویژگی های مخاطبان شما عبارتند از:
۱ – نوع جنسیت
۲ – سن
۳ – شغل
۴ – میزان تحصیلات
۵ – دلیل حضور پیش شما
۶ – زمان (صبح، ظهر، شب)
۷ – و …
تمام موارد بالا دارای نکات مهمی هستند که با شناخت کامل از مخاطبان خود، می توانید بهترین و تاثیرگذارترین سخنرانی را داشته باشد تا به نتیجه دلخواهتان برسید.
چند تمرین برای بهبود فن بیان
دایره واژگان
گسترش دایره واژگان برای سخنران ها بسیار مهم و حیاتی است. زیرا با به کارگیری واژگان جدید می توانید راحت تر منظور خود را بیان کنید و با کلمات زیبا به کلام خود زینت ببخشید.
هرگز کلمات سخت و دشوار و عجیب و غریب را در سخنان خود به کار نبرید، زیرا برخلاف تصور برخی از سخنران ها این کار نه تنها به معنی با سواد بودن شما نیست، بلکه در بیشتر موارد سبب ایجاد ذهنیتی ناخوشایند در مخاطبان می شود.
بنابراین تلاش کنید دایره واژگان خود را گسترش دهید و از واژگان جدید در کلام خود استفاده کند.
جملات بزرگان
بزرگان در طول زندگی خود مطالب ارزشمند زیادی را بیان کرده اند و این نکته می تواند بهترین ابزار برای تاثیرگذار کردن صحبت های شما باشد.
رندی پاوش نویسنده کتاب آخرین سخنرانی می گوید:
«اگر اندیشه های خود را عرضه نمایید، مخاطبان آن را معمولا به فراموشی می سپارند؛ اما اگر اندیشه ای را از زبان شخص دیگری بیان کنید، خودبینانه به نظر نمی رسد و قابل پذیرش تر می شود»
خوب گوش دادن
خوب گوش دادن، یکی از اصلی ترین ویژگی هایی است که برای برقراری ارتباط موثر، مورد نیاز و الزامی است.
متاسفانه اغلب ما انسان ها توجه زیادی به این ویژگی نداریم و دلیل آن هم این است که به صورت ناخودآگاه گوش دادن برای ما خوشایند نیست زیرا فرآیند شنیدن، چند برابر بیشتر از حرف زدن از مغز ما استفاده می کند.
کسی که دارای فن بیان خوبی است، یقینا باید شنونده ی خوبی نیز باشد چون شنونده بودن فواید زیادی دارد و قدرت تکلم را بالا می برد و سبب می شود صبر ما بیشتر شود.
از شوخی های مناسب استفاده کنید
تاثیر شوخی در میان صحبت می تواند بسیار فوق العاده باشد. البته باید توجه داشته باشید که شوخی باید به موقع به کار رود، برای همه جذاب باشد، به ارزش و جایگاه شما لطمه نزند، در آن قصد توهین به هیچ انسانی نباشد، سبب برهم زدن تمرکز شما نشود، کسی را ناراحت نکند و موجب به هم خوردن نظم جلسه نشود.
دوستان عزیز و همراهان همیشگی ، از این که به متن فوق توجه فرمودید، از شما سپاسگزاریم. لطفا ما را با نظرات و پیشنهادات مفید و سازنده خودتان در جهت بهبود هرچه بهتر سایت یاری کنید.
