پرورش قارچ

پرورش قارچ : منزل کار مرجع اصلی آموزش کار در منزل ، مشاغل خانگی و ایده های کارآفرینی است .

با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و لزوم تنوع بخشیدن به منابع مواد غذایی، موجب شده است انسان ها برای تهیه مواد غذایی از طریق امکانات ممکن و با حداقل ترین هزینه ها تلاش نمایند نیاز اولیه غذایی خود را تامین کنند.

امروزه قارچ ها نه به لحاظ طعم و مزه غذائی، بلکه به عنوان یک منبع غذائی پروتئین دار که می تواند جیره غذائی انسان ها در کشورهای کمتر توسعه یافته که در آنها گوشت کمیاب و یا گرانقیمت است غنی سازد.

بنابراین مورد توجه عموم افراد جامعه قرار گرفته است. میزان کلسترول قارچ پایین است و دارای ویتامین های B کمپلکس، B12 ،B6، D،K ،E و مواد معدنی کلسیم و فسفر، اهن و منبع مهم منیزیوم، مس، کرم و اسید فولیک است.

پروتئین قارچ ها سهل الهضم بوده و بدون چربی می باشد و برای افراد کم تحرک و مسن غذای مفیدی است. تغذیه با قارچ سبب رشد سریع استخوان ها می شود که در رژیم غذایی کودکان فوق العاده سودمند است و نیز در ترمیم استخوان ها نقش به سزایی دارد.

قارچ دکمه ای شرایط مخصوص ( بیولوژی) داشته و کاشت و پرورش نوع خوراکی آن به عنوان ماده غذائی با ارزش ضرورت برنامه ریزی جامع در خصوص تولید آن را الزامی می سازد. در سال های گذشته قارچ ها به عنوان غذای اشرافی و لوکس محسوب می شد که امکان استفاده برای عموم افراد جامعه فراهم نبود. اما امروزه با گسترش روز افزون پرورش و تولید آن مصرف آن افزایش یافته است. ما در این نشریه شما را با نحوه پرورش قارچ دکمه ای آشنا می کنیم.

خرید و تهیه زمین برای تولید و پرورش محصولات کشاورزی ممکن است به عنوان عامل محدودکننده در بسیاری از مناطق باشد.

ولی برای پرورش قارچ عامل محدودکننده به حساب نمی آید زیرا برای پرورش قارچ خوراکی، میتوان از فضاهای کوچک و محدود نظیر

• پوششهای پلاستیکی
• زمین های بلااستفاده برای کشاورزی،
• زیرزمین
• آغل
• معادن متروکه،
• تونل ها
• غارها
• و هر مکان سربسته ای

استفاده نمود و با کشت چند طبقه میتواناز فضای محل کشت به نحو مطلوبی استفاده کرد. عمل پرورش قارچ در گذشته در معادن متروکه و غارها صورت میگرفت.

امروزه نیز با تجهیز هر مکان دارای سقف میتوان به کشت و پرورش قارچ به شرط ایجاد حرارت و رطوبت یکنواخت در طول سال به پرورش قارچ اقدام کرد در حالت کلی، فضای مورد نیاز برای پرورش قارچ در مقایسه با فضای مورد نیاز برای سایر محصولات کشاورزی بسیار کم میباشد.

چرا پرورش قارچ امری سود ده است ؟

تولید پروتئین بسیار گران است. راندمان تولید بالا و دوره کشت کوتاه قارچ های خوراکی، دال بر جنبه اقتصادی بسیار مهم آن است. محصولی غنی از

• پروتئین
• کلسیم و
• اسیدهای آمینه ضروری

است.

میزان پروتئین قارچ صدفی حدود ۲۲تا ۲۷درصد وزن خشک و ۳تا ۴درصد وزن ترآن است.
میزان چربی موجود در قارچ ۱درصد وزن خشک و ۰/۱تا ۰/۳درصد وزن تر آن میباشد، که این چربی شامل اسیدهای چرب ضروری و غیر اشباع است.
میزان املاح در قارچها ۱درصد وزن تر آن میباشد، که شامل پتاسیم، فسفر، منیزیم، کلسیم، آهن و مقداری
روی است.
قارچها این قابلیت را دارند که با فعالیت آنزیمی خود از مواد با ارزش غذایی کم، نظیر کاه و کلش، ماده غذایی
با ارزش بالاتر تهیه کنند

طبقه بندی قارچ ها براساس شکل تغذیه ای

1.    قارچ های خوراکی ـ دارویی
   مانند قارچهای صدفی، دکمهای، شیتاکه، ولواریلاو
2. قارچ های دارویی
   به علت دارا بودن نوعی بافت خاصیت خوراکی ندارند، ولی عصاره آنها خواص دارویی دارد، مانند گنودرمالوسیدیم
3. قارچ های غیر خوراکی
   قارچهایی که نه خاصیت خوراکی دارند و نه سمی هستند مانند قارچهای جنگلی
4. قارچ های سمی
   این قارچها به علت دارا بودن مواد خاصی در بافت خود خاصیت سمی داشته و قابل مصرف نیستند. این نوع
   قارچها ایجاد مسمومیت و در نهایت باعث مرگ میشوند. مانند آمانتیای سفید یا قرمز

قارچها شامل انواع گوناگونی میشوند زیرا بیش از ۳۸هزار نوع قارچ وجود دارد که بعضی از آنها سمی و
بعضی دیگر قابل خوردن میباشند. رنگ، شکل و اندازۀ قارچ ها میتواند خیلی متنوع و مختلف باشد.

مزایای پرورش قارچ صدفی

1. عدم نیاز به زمین با مساحت زیاد و مرغوب
2. عدم فصلی بودن کشت
3. عدم وابستگی ارزی
4. عدم نیازنسبی به آب
5. استفاده از پسماند های زراعی برای تهیه بستر کشت
6. معمولاً قیمت محصول در حد توان و تمایل خرید مصرف کننده است

شرایط  مورد  نیاز  پرورش قارچ  در  محیط  بسته

• اتاق پرورش
• رطوبت ساز یا مه پاش
• کولر
• فن های ورودی و خروجی هوا
• دماسنج میله ای و مینیمم، ماکزیمم
• رطوبت سنج
• محلی برای خروج آبهای اضافه در سالن پرورش
• با توجه به اینکه سالن به آبپاشی جهت بالا رفتن و حفظ رطوبت و همچنین شستوشو نیاز دارد وجود شیر آب در سالن بسیار به راحتی کار کمک میکند
• هیتر یا بخاری
• موارد ضدعفونی کننده اتاق پرورش

ویژگی های اتاق پرورش قارچ

1.  اتاق پرورش قارچ برای نگهداری بیشتر رطوبت باید دیوارهای سیمانی داشته باشد
2. اتاق باید حتماً جایی برای خروج آب داشته باشد.
3.  اتاق پرورش باید امکان نصب تجهیزاتی برای تهویه و هوا دهی را داشته باشد.
4.  اتاق پرورش باید کاملا بدون درز باشد.
5.  امکان نصب وسایل گرمایشی را داشته باشد.
6. دارای لوله کشی آب برای آبپاشی و ایجاد رطوبت باشد.
7.  ارتفاع مناسب برای ایجاد طبقات را داشته باشد (ارتفاع ۴متر مناسب است.)

هواساز مخصوص سالن قارچ دکمه ای

هواساز سالن قارچ از مهمترین و اصلی ترین دستگاه در صنعت پرورش قارچ دکمه ای بوده و در تنظیم میزان
دما و رطوبت و حجم اکسیژن موجود در هوا در داخل سالن تأثیر مستقیم دارد

راه اندازی پرورش قارچ

قارچ ها، گروهی از گیاهان را تشکیل می دهند که جزو دسته نهان زادان می باشند که همه گیاهان اسپوردار در این دسته قرار می گیرند. جلبک ها، قارچ ها و گلسنگ ها در ردیف ریسه داران قرار دارند. قارچ ها فاقد اندام هایی نظیر ساقه، ریشه و سیستم آوندی هستند و به علت نداشتن کلروفیل، توانایی انجام عمل فتوسنتز را نیزندارند و برای ادامه زندگی باید مواد غذایی مورد نیاز خود را از تجزیه مواد آلی به دست بیاورند.
قارچ های خوراکی معمولاً از چهار قسمت تشکیل شده اند:

1.  شبکه میسیلوم داخل خاک یا ریشه
2.  ساقه
3.  چتر یا کلاهک
4.  ورقه های تولید کننده هاگ

برای راه اندازی یک سالن پرورش قارچ عوامل زیادی دخالت دارند از جمله

• برنامه ریزی میزان تولید مورد نظرـ
• مقدار سرمایه گذاری
• نیروی انسانی
• کشش بازار
• میزان کمپوست

سالن تولید قارچ میتواند انبارـ اتاق ـ زیرزمین و یا محلی سرپوشیده باشد و همیشه برای یک کار تولیدی معمولاً یک حداقل هایی مطرح است.
بنابراین در اینجا برای شروع سالنی به مساحت ۷۲متر مربع در نظر گرفته میشود. برای سالن ۷۲متر
مربعی بهترین ابعاد ۱۲متر طول و ۶متر عرض میباشد ارتفاع نیز مهم میباشد بهتر است ارتفاع ۴متر در
نظر گرفته شود

این اندازه ها به خاطر چیدمان قفسه ها میباشد که از فضا بیشترین استفاده شود. در چنین
سالنی میتوان حدود ۹/۵تن کمپوست را جا داد به شرط آنکه دو ردیف قفسه به صورت پنج طبقه را آماده
نمود هر سالنی دارای منافذی است که راه ورود حشرات به شمار میآیند.

این روزنه ها را باید مسدود کنیم تا شرایط ایزوله و بسته بودن در سالن فراهم آید. سالن پرورش قارچ میبایست از هر لحاظ عایق باشد