زندگینامه جک ما – Alibaba
بیوگرافی جک ما علی بابا
جک ما کیست؟ جک ما (Jack ma) مدیرعامل شرکت علی بابا از جمله افراد موفق در حوزه فناوری اطلاعات است که نام او به عنوان چهارمین فرد در فهرست باهوش ترین مدیران دنیای فناوری به ثبت رسیده است.
جک ما در تاریخ ۱۰ سپتامبر ۱۹۶۴ در شهر هانگژو چین در یک خانواده هنری (موسیقی) متولد شد. جک ما علاقه بسیار زیادی به زبان انگلیسی داشت و به همین دلیل در سنین کم با دوچرخه خود به هتلی در نزدیکی منزلشان میرفت و با انگلیسی زبان ها، صحبت می کرد و آنها را با مناطق مختلف شهر آشنا می ساخت.
جک ما در سنین جوانی ۳ بار در امتحان ورودی دانشگاه رد شد. به همین دلیل جک ما در آموزشگاه تدریس زبان انگلیسی شرکت کرد و در سال ۱۹۸۸ از این آموزشگاه با مدرک دیپلم انگلیسی فارق التحصیل شد.
جک ما به زبان انگلیسی سخنرانی های زیادی را انجام داد تا اینکه به یکی از سخنرانان محبوب چین نیز تبدیل شد.
سهام شرکت علی بابا وقتی برای اولین بار به بورس عرضه شد، در همان ابتدا تقاضا برای خرید سهام این شرکت چینی برابر ۲۱.۸ میلیارد دلار بود. همین تقاضای بالا باعث شد ارزش سهام این شرکت فعال چینی در بخش تجارت الکترونیک در روز نخست با ۳۸ % افزایش رو به رو شود. این روزها «علی بابا» به محبوب ترین مقصد برای خرید های اینترنتی تبدیل شده است. این شرکت چینی علی بابا که به سرعت در دنیای تجارت الکترونیک رشد کرده، سال گذشته معاملاتی بالغ بر ۲۴۸ میلیارد دلار را تجربه کرد، رقمی بیشتر از مجموع هر دو شرکت بزرگ ای بی (ebay) و آمازون. تاکنون لقب های زیادی به این شرکت داده شده است که از جمله آن می توان به آمازون چین، بزرگ ترین IPO (اولین عرضه عمومی سهام به بورس) تاریخ و پیشگام عصر نوین اینترنت اشاره کرد.
اما چه چیز باعث شده یک خرده فروشی اینترنتی تا به این حد مورد توجه و استقبال سرمایه گذاران قرار بگیرد؟
چطور یک شرکت چینی توانسته به این موفقیت و چنین ثروتی برسد که حالا بسیاری از شرکت های بزرگ تکنولوژی نگران این رشد و افزایش قدرت هستند. برای مثال اریک اشمیت، مدیرعامل شرکت گوگل با اشاره به عرضه تاریخی سهام شرکت علی بابا به بازار بورس آمریکا این شرکت را یک رقیب تازه برای گوگل و اپل دانسته است. اگر می خواهید با این شرکت چینی بیشتر آشنا شوید و راز‌های موفقیت آن را بدانید با ما در ادامه همراه شوید.
مغز متفکر علی بابا
علی بابا برای ما یادآور یکی از شخصیت های هزار و یک شب و کارتونی دوست‌‌داشتنی و پر احساس است اما این روزها «علی بابا» برای مؤسس چینی آن جک ما، یعنی ثروت و قدرت. علی بابا حالا از آن کاراکتر کارتونی و بامزه خود فاصله گرفته و تبدیل شده به بزرگ ترین شرکت تجاری آنلاین دنیا. این شرکت در چین واقع است و صدها میلیون کاربر دارد و میزبان میلیون ها تاجر و کاسب است. علی بابا تقریباً کنترل تمام تجارت های الکترونیک را به عهده دارد و هر محصول از هر برندی در این سایت و سایت های زیر مجموعه اش به فروش می رسد. علی بابا که سلطه ای ۸۰ % بر معاملات آنلاین در چین دارد، پس از آنکه یک شرکت عمومی شد، توانست به یکی از ارزشمندترین شرکت های تکنولوژی در جهان تبدیل شود. اما علی بابا چگونه به علی بابای ثروتمند این روزها تبدیل شد.
شرکت چینی علی بابا در سال ۱۹۹۹ در آپارتمان مدیر عامل امروز این یعنی جک ما در شهر هانگ ژو افتتاح شد. جک ما درخصوص نام گذاری و جرقه های اولیه راه اندازی علی بابا می گوید: یک روز در سانفرانسیسکو در کافی شاپ نشسته بودم و فکر می کردم که اسم علی بابا جالب است و هنگامی که گارسون آمد از او پرسیدم علی بابا را می شناسی؟ او هم گفت بله می شناسم، پرسیدم در موردش می دانی؟ گفت علی بابا و چهل دزد. و من گفتم آرِ خودشِ! شخصی که رمز ورود به یک غار پر از جواهرات را می دانست و آن را مرتباً می گشود. به خیابان رفتم و از عابران که از ملیت های مختلفی چون هندی، آلمانی، چینی، ژاپنی و… بودند همین سؤال را کردم و همگی همان جواب را دادند. علی بابا به راحتی تلفظ و در همه جهان شناخته شده است. در واقع جک ما، را مغز متفکری می دانند که با تأسیس شرکت علی بابا، تجارت الکترونیکی را دچار تحولات عظیمی کرد. جک ما وقتی علی بابا را در آپارتمان خود راه اندازی می کرد یک معلم ساده انگلیسی بود حتی سواد جک ما به اندازه یک متخصص کامپیوتر معمولی هم نبود. جک ما تا سال ۱۹۹۵ از اینترنت استفاده نمی کرد و البته هنوز هم کدنویسی بلد نیست. جک ما کسی بود که مجموعه رستوران های کی اف سی او را در دورانی که به دنبال شغل برای خود بود به علت قد کوتاه و لاغر اندام بودنش استخدام نکردند. با این وجود، به واسطه مغز اقتصادی خوبی که داشت توانست در عرض چند سال شرکت تازه تأسیس خود را به موفقیت های بزرگی برساند به طوری که طی چند سال پس از سال ۲۰۰۰ میلادی، eBay را از عرصه رقابت در چین خارج کند.
هدف از راه اندازی علی بابا
جک ما با هدف آسان کردن معاملات تجاری بین خریداران و فروشندگان و از بین بردن محدودیت زمانی و مکانی سایت علی بابا را راه اندازی کرد. این سایت ابتدا با یک گروه ۱۸ نفرِ و سرمایه ای کوچک راه اندازی شد و به تدریج برای گسترش آن در سطح جهان تلاش شد. این شرکت هم اکنون ۲۵ هزار کارمند و نزدیک به ۳۰۰ میلیون مشتری دارد. جک ما، مدیر عامل و مؤسس شرکت علی بابا عقیده داشت افراد باید بتوانند در محیط اینترنت معاملات خود را بسیار راحت تر از قبل انجام دهند. جک ما به این موضوع نیز توجه کامل داشت که بسیاری از افراد شاید نتوانند از وب سایت های الکترونیکی استفاده کنند و به عبارتی علم و مهارت آن را نداشته باشند بنابر این طراحی بسیار ساده و در عین حال هوشمندانه در سایت یکی از عوامل جذابیت این نوع تجارت خواهد بود. به این ترتیب همه افراد فارغ از متخصص بودن در حوزه تجارت اینترنتی یا فردی عادی با آگاهی معمولی خواهند توانست از قابلیت های شرکت های دیجیتالی استفاده کنند بنابر این وب سایت علی بابا را با در نظر گرفتن این نکته، در کشور چین راه اندازی کرد. حالا جک ما با این تفکر توانسته است «علی بابا دات کام» را به عنوان جاده ابریشم دیجیتالی کشور چین در دهکده جهانی وب، به جهانیان معرفی کند.
مدل کسب و کار علی بابا
مدل کسب و کار علی بابا به این صورت طراحی شده که یک بستر بدون محدودیت زمانی و مکانی را برای همه مصرف کنندگان و خریداران ایجاد می کند. در واقع با این زیر ساخت تمام تأمین کنندگان و تولید کنندگان می توانند با خریداران در سراسر جهان آشنا شوند و خریداران نیز می توانند تولیدکنندگان کالا و محصول مورد نظر خود را پیدا کنند. سایت علی بابا هزاران کسب و کار مختلف را به همراه محصولاتشان معرفی و از این طریق میان خریدار و فروشنده ارتباط برقرار می کند. فروشندگان می توانند مشخصات و آگهی محصولات خود را در سایت بگذارند تا سایت آنها را به خریداران معرفی کند. فرض کنیم ما خریدار هستیم و می خواهیم در این سایت درباره محصول مورد نظرمان آگهی ثبت کنیم. با مراجعه به سایت علی بابا و ثبت آگهی مورد نظر بسیاری از تأمین کنندگان و تولیدکنندگان این محصول آگهی ما را می بینند، زیرا این آگهی علاوه بر وب سایت علی بابا از طریق موتورهای جست و جو هم قابل دسترسی است. آگهی مان برای اشخاصی که در زمینه خواسته ما فعالیت دارند فرستاده می شود و آنها هم پیام هایی برایمان می فرستند که در آن به شرایط خرید، کاتالوگ ها، نحوه خرید و مواردی از این دست اشاره شده است. حالا ما می توانیم از بین این پیام ها بهترین ها را انتخاب کنیم و با فروشندگان ارتباط بعدی را داشته باشیم. همچنین خریدار می تواند در این سایت با توجه به ناحیه جغرافیایی خود شرکت های فعال در همان ناحیه را پیدا کند. بعد از آن هم از طریق سفارش آنلاین درخواستی برای شرکت تولید کننده کالا یا خدمات فرستاده می شود و آن شرکت شرایط خرید و نحوه ارتباط برای خرید را به خریدار ارائه می کند. از طرفی چون خریداران و فروشندگان از طریق وب سایت علی بابا این تعامل را انجام می‌دهند همه مراحل کاملاً حساب شده و مطمئن پیش می رود. بسیاری مدل کاری این شرکت چینی را با مدل آمریکایی آن یعنی آمازون مقایسه می کنند، اما برخلاف آمازون، علی بابا خودش کالا را به مصرف کننده نهایی نمی رساند. بلکه مانند بازار بزرگی برای عرضه کالای تجار و کمپانی های بزرگ است. علی بابا سود خودش را ازطریق قرار دادن آگهی های مبتنی بر سرچ با استفاده از لغات کلیدی (مثل گوگل) یا دریافت حق کمیسیون به دست می آورد، همچنین این شرکت، با فروش حق عضویت ویژه، سرویس های پردازش ابری و دسترسی به اطلاعات درآمد قابل توجهی را کسب می کند.
سهامداران شرکت علی بابا
در مورد علی بابا شایعه ای وجو د دارد که در آغاز کار هیچ کسی در چین حاضر به سرمایه گذاری روی آن نبود اما حالا کیست که حاضر نباشد سهامی از این شرکت موفق را در اختیار نداشته باشد. یاهو، یک پنجم سهام علی بابا را در اختیار دارد و منتظر است تا با عرضه عمومی سهام این شرکت، سود بادآورده ای را به جیب بزند. با فروش ۱۲۰ میلیون سهم علی بابا طی عرضه اولیه، ۳/۸ میلیارد دلار بدون احتساب مالیات، نصیب یاهو می شود. پس از آن نیز ۳/۱۶ درصد برایش باقی می ماند که همراه با رشد علی بابا افزایش می یابد. شرکت ژاپنی Softbank نیز که مالک اپراتور Sprint است، بیشترین مقدار سهام علی بابا را با ۴/۳۲ درصد در اختیار دارد و سود بسیاری را پس از عرضه سهام کسب خواهد کرد.
البته با وجود این سرمایه‌گذاری های عظیم، شرکت یاهو و Softbank نقش زیادی در فعالیت های شرکت علی بابا ندارند و کار نظارت و اجرای برنامه ها را به گروهی از متخصصان به نام Alibaba Partnership واگذار کرده اند. Alibaba Partnership، از کارمندان دائمی علی بابا از جمله آقای ما و دست راست او آقای جو تسای (Joe Tsai) تشکیل می شود که کنترل کاملی بر فعالیت های شرکت دارند، البته این شرکت هیات مدیره ای نیز دارد، اما اکثریت اعضای آن توسط Alibaba Partnetship انتخاب می شوند و این گونه، این گروه، بدون دخالت سهامداران خارج از آن، شرکت را مدیریت می کند.
شرکت های زیرمجموعه علی بابا
در دسامبر سال ۲۰۱۱ وقتی وب سایت علی بابا به سودآوری رسید، کم کم شرایط را برای راه اندازی شرکت های زیرمجموعه خود آغاز کرد. به مرور زمان، سایت علی بابا تبدیل به هولدینگی شد که چندین شرکت دیگر را به زیر مجموعه خود اضافه کرد. درواقع علی بابا کم کم به گروهی از شرکت هایی تبدیل شد که در بخش فروشگاه اینترنتی، سیستم خرده فروشی و رایانش ابری فعالیت می کردند. به بیان ساده تر، گروه شرکت های علی بابا، یک شرکت اینترنتی چینی است که شامل یکسری کسب و کارهای تحت وب است. مهم ترین عنصر این شرکت، فروشگاه های آنلاین آن است.
در سال ۲۰۱۳ در ۱۰ می، در ضیافت دهمین سالگرد افتتاح Taobao، جاناتان لو جانشین جک ما بر روی صندلی مدیرعاملی گروه علی بابا شد.
درس های کارآفرینی Jack Ma
1 ایده ها و رویاهای خود را پرورش دهیم. حتی اگر الان، سرمایه گذاری برای عملی کردن آنها در دسترس نباشد.
2-تسلیم شرایط محیطی و مکانی نشویم. دنیای دیجیتال، محصور شدنی نیست.
3-افراد و دوستان خوبی برای خود پیدا کنیم و به مشتریانمان عشق بورزیم. سعی کنیم زیاد یاد بگیریم.
4- من در سال ۲۰۰۰ گفتم اگر ۹ خرگوش در دنیا وجود داشته باشد، اگر بخواهیم یکی از آنها را شکار کنیم، کافی است به یکی از آنها خوب فکر کنیم و روی گرفتن آن تمرکز کنیم. تاکتیک خود را تغییر دهیم، خرگوش را تغییر ندهیم!
5- فرصت های زیادی پیش روی است، همه را نمی توان به دست آورد، اگر یک فرصت خوب را به دست آوریم کافی است. مسیر رشد را پله پله طی کنیم.
6- یکی از دلایل عمده ای که باعث می شود افراد فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، در ایجاد یک محیط کارآفرین و بستر‌سازی یک کسب و کار آنلاین، با شکست و موفقیت های بسیار ضعیف رو به رو شوند، آن است که آنها، ICT را خوب می شناسند، اما نحوه عرضه آن را در محیط کسب و کار نمی دانند و مشتریان، از کسب و کار آنها استقبال نمی کنند.