اگر به‌تازگی زندگی کاری خود را شروع کرده‌اید و یا اینکه به دنبال تغییر موقعیت و یا صنعت شغلی خودتان هستید، نداشتن سابقه کار مرتبط و کافی می‌تواند یکی از اصلی‌ترین محدودیت‌های پیش روی شما باشد. با این حال، تمام افراد حرفه‌ای و پرسابقه روزی در موقعیت این‌چنینی قرار داشتند و مشکل استخدام بدون سابقه کار تنها مختص به شما نیست. مهم نیست که چقدر تجربه و سابقه کار دارید، اگر با استراتژی مناسب به دنبال شغل خود باشید، می‌توانید از مهارت‌ها و توانایی‌های مرتبط خود استفاده کرده و به کارفرما ثابت کنید که کاندید مناسبی برای تصدی این شغل هستید. در این مقاله چند مرحله و توصیه برای استخدام بدون سابقه کار را به شما معرفی می‌کنیم. استفاده از این تکنیک‌ها به شما کمک می‌کند تا کاندیدهای شغلی قوی‌تری باشید.
چطور بدون سابقه کار استخدام شویم؟
اگر به تازگی از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اید و یا اینکه قصد دارد در صنعت جدیدی شروع به کار کنید، نداشتن سابقه کار احتمالاً یکی از اصلی‌ترین مشکلات شما خواهد بود. راه‌های زیادی برای جبران این کمبود تجربه وجود دارد. در این مقاله ۱۱ مرحله را به شما معرفی می‌کنیم که از آن‌ها می‌توانید برای کسب صلاحیت‌های جدید و تحت‌تأثیر قرار دادن کارفرما استفاده کنید.
۱- تجربه‌های قابل انتقال خود را برجسته کنید
اگر قصد تغییر شغل دارید و تجربه‌ای در زمینه شغل جدید ندارید، می‌توانید آن دسته از تجربیات کاری قدیمی خود که می‌تواند در شغل جدید مفید باشد را بیشتر برجسته کنید. بهترین روش برای انجام این کار آن است که تجربه‌های کاری خودتان را نوعی دسته‌بندی و درج کنید که بیشترین نزدیکی و ارتباط را با کار شغل جدید داشته باشند. دنبال تجربه‌ها و توانایی‌های قابل انتقال بگردید و آن‌ها را در رزومه خودتان برجسته‌تر کنید.
برای مثال، اگر پیشخدمت یک کافه باشید و قصد دارید برای استخدام در یک رستوران و یا هتل مجلل اقدام کنید، تجارب و مهارت‌های قابل انتقال نسبتاً زیادی خواهید داشت. ارائه خدمت به مشتریان، پیروی از دستورالعمل‌ها، تمیز نگه داشتن فضای کار، کنترل و پیروی از قوانین بهداشتی و … همگی می‌تواند جزو مهارت‌های قابل انتقال شما دارد. البته مشاغل این مثال ارتباط نسبتاً نزدیکی با یکدیگر داشتند، ولی حتی اگر مشاغل موردنظر ارتباط نزدیکی هم نداشته باشند، باز هم احتمالاً مهارت‌ها و یا وظایف مشترک زیادی وجود داشته باشد.
۲- روی مهارت‌های نرم تمرکز کنید
برای افرادی که قصد دارند حیطه و صنعت شغلی خودشان را تغییر دهند، مهارت‌های نرم جزو آن قابل انتقال‌ترین مهارت‌ها است. این دسته مهارت‌ها به هیچ صنعت و شغل خاصی ارتباط ندارند و تسلط به آن‌ها برای انجام هرکاری ضروری است. مهارت‌های نرم شامل طیف مختلفی از مهارت‌های زیر می‌شود:
- مهارت‌های ارتباطی
- مهارت‌های سازمانی
- مهارت حل مشکل
- توجه به جزئیات
- مدیریت زمان
- مهارت‌های بین فردی
- خلاقیت
- وفق‌پذیری و انعطاف‌پذیری
- کار گروهی
- رهبری گروه
افرادی که هیچ سابقه شغلی ندارند بهتر است دنبال راه‌های جایگزینی برای تقویت و یا نشان دادن این مهارت‌ها باشند. برای مثال، شرکت در کارهای داوطلبانه و فعالیت‌های فوق برنامه می‌تواند انتخاب مناسبی باشد و از این تجربه‌ها برای نشان دادن مهارت‌های نرم خود در رزومه استفاده کنید.
با کمی تحقیق در مورد سازمان و یا صنعتی که قصد استخدام در آن را دارید، متوجه خواهید شد که کدام‌یک از این مهارت‌های نرم بیشتر مناسب و مورد توجه آن‌ها است. سعی کنید روی مثال‌ها و سوابق شغلی‌ای تمرکز کنید که نشان‌دهنده این دسته از مهارت‌ها هستند.
۳- شبکه‌سازی کنید
فرقی نمی‌کند قصد استخدام در کدام صنعت و یا سازمانی را داشته باشید، قدرت شبکه‌سازی با افرادی که شغل‌های مرتبطی دارند را هرگز نباید دست‌کم بگیرید. با این قبیل افراد از طریق رسانه‌های اجتماعی، ایمیل، شبکه‌های کاریابی و … ارتباط برقرار کنید و اطلاعات و توصیه‌هایی برای شغل موردنظر را از آن‌ها بپرسید.
این سبک ارتباطات به نام «مصاحبه‌های اطلاعاتی» شناخته می‌شوند و روشی بسیار مفید و موثق برای کسب اطلاعات تکمیلی در مورد شغلی هستند که به آن علاقه دارید. استفاده از تجربه و پیشنهادات آن‌ها می‌تواند نکات مهمی در مورد آن شغل و یا برای استخدام بدون سابقه کاری در اختیار شما بگذارد. در مجموع، از این توصیه‌ها باید برای تقویت رزومه خود و تبدیل شدن به کاندیدی قوی‌تر استفاده کنید.
البته یادتان باشد که شاید همیشه بازخورد خیلی مثبتی دریافت نکنید و با بیشتر این افراد نتوانید به‌اندازه کافی نزدیک و صمیمی شوید. ولی هرچه صحبت‌های بیشتری داشته باشید، اطلاعات حرفه‌ای و مفید بیشتری به دست می‌آورید. یادتان باشد که لحن شما دوستانه باشد و از لطف آن‌ها قدردانی و تشکر کنید. همچنین، مراقب باشید که صحبت شما فقط روی مسائل کاری و حرفه‌ای متمرکز باشد.
۴- از فرصت‌های کاری با حقوق کم و یا بی حقوق استفاده کنید
یکی از راه‌های وارد شدن به شغل و صنعت مورد نظر این است که از پایین‌ترین نقاط شروع کنید. به همین منظور، یک موقعیت ساده در سازمان مورد نظر را شناسایی و برای آن درخواست کنید. موقعیت‌های کارآموزی می‌تواند گزینه مناسبی برای ورود به سازمان و کسب تجربه و سابقه کار باشد. این شغل‌ها احتمالاً حقوق مناسبی نداشته باشند، ولی با کمی کار کردن می‌توانید جایگاه‌های مناسب‌تری را به دست آورده و حقوق ناچیز آن روزها را به‌نوعی جبران کنید.
اگر امکان کار کردن بدون حقوق و یا با حقوق ناچیز برای شما ممکن نیست، موقعیت‌های شغلی منعطف‌تر یا پاره‌وقت را انتخاب کنید. به عبارت دیگر، منبع اصلی درآمدی شما از شغل دیگری است و در عین حال مهارت‌های لازم برای ورود به شغل و صنعت جدید را هم یاد می‌گیرید. کار کردن هم‌زمان در ۲ نوبت کاری شاید سخت و طاقت‌فرسا به نظر برسد، می‌تواند سابقه کار کافی برای استخدام را در اختیار شما قرار دهد.
۵- انگیزه خود را به وضوح بیان کنید
استخدام بدون سابقه کار چندان آسان نیست. اگر سابقه کار و یا تجربه کافی برای کار شغلی را ندارید، باید دلیل و مدرک محکمی برای اثبات انگیزه‌ی بالای خودتان برای ورود به آن شغل و یا صنعت ارائه کنید. کارفرما باید احساس کند که شما واقعاً به این شغل علاقه دارید و تنها به‌عنوان یک منبع درآمد به آن نگاه نمی‌کنید. حتی اگر شرایط حقوقی و مزایا جزو اصلی‌ترین دلایل شما باشد، باز هم باید توضیح دهید که چرا خودتان را برای تصدی این شغل مناسب می‌دانید.
پتانسیل شما برای یادگیری مهارت‌ها و برآورده کردن خواسته‌های این شغل تا حد بسیار زیادی به انگیزه‌های شما بستگی دارد. از آنجایی که شما سابقه کاری خاصی هم ندارید، انگیزه برای یادگیری اهمیت بسیار بیشتری پیدا می‌کند. سعی کنید دلایل واضح و قانع‌کننده‌ای برای علاقه و اصرار خود برای کسب این موقعیت شغلی بیان کنید. در مورد ارتباط و علاقه شخصی خودتان به این کار و یا اهداف بلندمدت رؤیاپردازانه خود صحبت کنید. این موضوعات را می‌توانید در رزومه، نامه پوششی (کاور لتر – cover letter) و یا مصاحبه شغلی بیان کنید.
۶- خودتان را اثبات کنید
در بسیاری از مشاغل، به خصوص آنهایی که به خلاقیت شما وابسته هستند، شما می‌توانید توانایی‌های خود را از طریق ایجاد و انجام پروژه‌های شخصی و جانبی اثبات کنید. برای مثال، اگر می‌خواهید یک نویسنده باشید، یک وب‌سایت ایجاد کنید و در آن بنویسید. همین وب‌سایت می‌تواند نمونه‌کار شما باشد. اگر به بازاریابی علاقه دارید، استراتژی خودتان را توسعه داده و صفحه شخصی خودتان را از طریق رسانه‌های اجتماعی و بازاریابی دیجیتال مطرح کنید. این موضوع نشان می‌دهد که اگرچه شما سابقه کار ندارید، ولی به کار خودتان مسلط هستید. این موضوع می‌تواند در استخدام بدون سابقه کار تأثیرگذار باشد.
ایجاد پروژه‌ها و کارهای این‌چنینی نه‌تنها نشان می‌دهد که شما توانایی‌های لازم برای انجام کار را دارید، بلکه آن‌قدر خلاق هستید که خودتان به‌تنهایی هم می‌توانید از عهده انجام آن برآیید. این کار نشان می‌دهد که علاقه و هیجان بسیار زیادی برای کار کردن روی این موضوع دارید؛ به قدری که حتی حاضر هستید زمان فراغتتان را روی آن کار کنید.
۷- مسیر شغلی خودتان را پیدا کنید
تمام مشاغل مسیری صاف و مستقیم ندارند. اگر امکانش را دارید، در شرکتی که دلتان می‌خواهد برای آن کار کنید، شغلی با توانایی‌های فعلی خودتان بگیرید. زمانی که وارد شرکت شدید، از کارمندان و متخصصان آن کمک بگیرید تا وارد مسیر شغلی جدید خودتان شوید.
برای مثال، شما می‌توانید به‌عنوان یک بازاریاب دیجیتال وارد یک شرکت طراحی شوید. بعد از کمی آشنایی با محیط، با طراحان آن مجموعه مشورت کرده و اطلاعات لازم برای تغییر شغل به طراحی را به دست می‌آورید. به مرور زمان توانایی‌های طراحی خود را تقویت کرده و به‌عنوان یک طراح در همان شرکت شروع به کار میکنید.
۸- به تحصیل بازگردید
اگر به شغلی خیلی علاقه دارید، ولی هیچ سابقه کار و یا تحصیلی مرتبطی با آن ندارید، بازگشت به دانشگاه و تحصیل مجدد در آن حیطه شاید ایده بدی نباشد. اگرچه تحصیلات دانشگاهی جایگزین سابقه کاری نمی‌شود، ولی سیگنالی به کارفرما می‌دهد که شما واقعاً به این کار علاقه داشته و پتانسیل انجام آن را دارید. اگرچه سازمان‌ها پست و سمت‌های رده بالا را به افراد بدون سابقه کار نمی‌دهند، ولی تحصیلات مرتبط باعث می‌شود برخی سازمان‌ها ریسک کرده و برخی مشاغل میان‌رده و رده‌پایین را به فارغ‌التحصیلان بدون سابقه کار ارائه کنند.
ادامه تحصیل می‌توانید چند مزیت به همراه داشته باشد:
- شبکه‌سازی: اساتید دانشگاهی معمولاً ارتباطات حرفه‌ای دارند. سعی کنید با استادان دانشگاه ارتباط نزدیکی برقرار کرده و از آن‌ها بخواهید که شما را به برخی سازمان‌ها و کارفرماهای مرتبط معرفی کنند.
- دوره‌های کارآموزی و آموزش: برخی از رشته‌های تحصیلی، به‌خصوص آنهایی که مربوط به مشاغل حرفه‌ای و تخصصی می‌شوند، شامل دوره‌های آموزشی و کارآموزی می‌شوند. شرکت در این دوره‌ها می‌تواند سابقه کار مناسبی برای شما آماده کرده و در عین حال باعث آشنایی شما با سازمان‌ها و انجام کار شود.
- منابع: اساتید شما می‌توانند گزینه‌های خوبی برای درج در رزومه شما باشند. آن‌ها می‌توانند درست آورده‌ای تحصیلی و توانایی‌های شما را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که کارآفرینان صنعت شما تحت‌تأثیر قرار بگیرند. برخی از اساتید افراد نام‌آشنا و معتبری هستند و نام آن‌ها می‌تواند به رزومه شما کمک کند. ولی یادتان باشد پیش از درج نام، حتماً از آن‌ها اجازه بگیرید.
۹- درخواست را ارسال کنید
حتی اگر به صلاحیت‌های خود کاملاً مطمئن نیستید، باز هم می‌توانید درخواست را ارسال کنید. با ارسال درخواست باز هم شانسی (هرچند کوچک) برای کسب شغل خواهید داشت. ولی بدون ارسال آن، مطمئناً هیچ شانسی برای استخدام شدن ندارید. علاوه بر این، شاید حتی متوجه شوید که شما بهترین و واجد شرایط‌ترین نامزد، در میان تمام افرادی هستید که برای تصاحب این شغل اقدام کرده‌اند.
یک برنامه کاریابی ایجاد کنید و در طول هفته تعداد مشخصی درخواست شغلی ارسال کنید. ممکن است از خیلی از آن شرکت‌ها پاسخی دریافت نکنید. اما احتمالاً به چند مصاحبه دعوت شده و در نهایت بتوانید شغل خود را پیدا کنید.
۱۰- نقل مکان را هم در نظر داشته باشید
بسته به صنعت، شاید متوجه شوید که تقاضا و شرایط کاری مناسبی در منطقه شما وجود ندارد، ولی در مناطق دیگر ممکن است چنین چیزی وجود داشته باشد. گسترش منطقه جستجو می‌تواند به شما کمک کند تا گزینه‌های بیشتری برای ارسال درخواست داشته باشید. به عبارت دیگر، شانس شما برای به دست آوردن شغل مورد نظر افزایش پیدا می‌کند.
البته این را هم در نظر داشته باشید که نقل مکان برای تمام افراد گزینه‌ای ایدئال و یا حتی معقول نیست. قبل از تصمیم‌گیری برای نقل مکان، باید شرایط زندگی و خانوادگی خود را هم حتماً در نظر داشته باشید. ولی اگر در این زمینه کاملاً منعطف هستید و هیچ محدودیتی ندارید، نقل مکان می‌تواند شانس شما برای به دست آوردن شغل مورد نظر را افزایش دهد.
۱۱- بازخورد دریافت کنید
اگر درخواست‌های شغلی زیادی ارسال میکنید و یا در مصاحبه‌های کاری زیادی شرکت کرده ولی استخدام نمی‌شوید، با کارفرمایانی که با شما مصاحبه کرده‌اند تماس گرفته و از آن‌ها درخواست بازخورد کنید. یک ایمیل دوستانه و مؤدبانه برای مدیر و یا مسئول استخدامی و مصاحبه‌کننده ارسال کرده و دلایل رد صلاحیت و خود را جویا شوید. شما همچنین می‌توانید از آن‌ها بخواهید چند توصیه و پیشنهاد به شما ارائه کنند.