تجربه‌ی کاربری، User Experience و یا UX اصطلاح محبوبی است که امروزه در دنیای تکنولوژی زیاد شنیده می‌شود. تجربه کاربری (UX) به هرگونه تعامل کاربر با محصول یا خدمات اشاره دارد. طراحی تجربه کاربری یک فرایند بسیار گسترده و چند مرحله‌ای است و خروجی آن محصولات و خدماتی هستند که ما به صورت روزانه از آن‌ها استفاده می‌کنیم. تجربه‌ی کاربری می‌تواند عامل موفقیت و یا شکست یک برند باشد. بنابراین با توجه به اهمیت آن، در این مقاله می‌خواهیم بررسی کنیم که طراحی UX چیست، چه مزایایی دارد و چگونه می‌توان از طریق آن درصد موفقیت یک پروژه را افزایش داد.
UX چیست؟
وقتی می‌گوییم “تجربه کاربری” منظور نحوه تعامل کاربران با یک محصول است. به عنوان مثال، زمانی که می‌خواهیم چراغی را در اتاق خود روشن کنیم، با یک کلید چراغ در تعامل هستیم. طراحی این کلید چراغ از جمله رنگ و ظاهر فیزیکی ممکن است بر احساس ما در تعامل با آن تأثیر بگذارد. به طور مشابه، در دنیای دیجیتال، UX به هر چیزی اطلاق می‌شود که بر تعامل کاربر با یک محصول دیجیتال تأثیر می‌گذارد.
هدف از طراحی UX ایجاد تجربیات دلپذیر، آسان و کارآمد برای کاربر است. در طراحی تجربه‌ی کاربری احساسات کاربر در نظر گرفته می‌شود و به دقت بررسی می‌شود که انجام اقدامات مختلف برای او تا چه حد راحت و یا سخت است. به عنوان مثال با استفاده از طراحی UX می‌توان فهمید فرآیند پرداخت، هنگام خرید آنلاین کالا چقدر ساده و یا دشوار است و مهم‌تر از همه چگونه می‌توان آن را بهبود داد. زمانی که افراد از محصولی استفاده می‌کنند، معمولاً تجربیات خود را بر اساس معیارهای زیر ارزیابی می‌کنند :
- آیا این محصول به من ارزشی ارائه می‌دهد؟
- آیا این محصول عملکرد خوبی دارد؟
- آیا استفاده از آن آسان و خوشایند است؟
طراحان UX معمولاً فرایند‌های مختلفی مانند تحقیقات بازار، استراتژی و … را برای بهبود تعامل کاربر با محصولات و خدمات انجام می‌دهند. سپس در ادامه این فرایندها طراحی UI انجام می‌شود. این فرایندها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا نیازها و انتظارات مشتریان را بهتر درک کرده و راحت‌تر مشکلات آن‌ها را بر طرف کنند. اگر می‌خواهید بیشتر بدانید که UI چیست؟ می‌توانید با خواندن مقاله ما در این حوزه، با فرایند طراحی رابط کاربری بیشتر آشنا شوید.
تفاوت بین طراحی UX و UI
هنگامی که در مورد UX صحبت می‌شود، اصطلاح طراحی UI نیز ناگزیر به ذهن می‌رسد. هر دوی آن‌ها در موفقیت یک محصول تاثیر مستقیم دارند. با وجود اینکه UI و UXبخشی از فرایند طراحی هستند و نمی‌توان آن‌ها را از یکدیگر جدا کرد، تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. در حالت کلی UX بر نحوه‌ی تعامل کاربر با محصول متمرکز است درحالیکه UI بر ظاهر و نحوه نمایش المان‌های مختلف یک محصول تمرکز دارد.
طراحی بصری صفحه‌های مورد استفاده کاربر مانند رنگ‌ها، اندازه‌ها، مدل دکمه‌ها و … همگی مربوط به UI یک محصول می‌شود. همچنین تمامی عناصر بصری، رابط کاربری محصول به شمار می‌روند و مواردی مانند تایپوگرافی، فونت‌ها، پالت‌های رنگ و … را شامل می‌شود. اما در طراحی UX نحوه چیدمان عناصر مختلف، قابلیت استفاده از آن‌ها و … اهمیت بیشتری دارد.
مزایا و اهمیت تجربه کاربری برای یک کسب و کار
پیشرفت‌های فناوری در قرن بیست و یکم بسیار سریع بوده است و کاربران می‌خواهند از بهترین محصولات استفاده کرده و در وقت خود صرفه‌جویی کنند. افراد در دنیای دیجیتال تحمل بسیار پایینی دارند و اگر سایت شما به اندازه کافی سریع بارگیری نشود، آن را ترک خواهند کرد. این موضوع می‌تواند به کسب و کارها آسیب برساند و حتی بر استراتژی‌های بازاریابی و کسب درآمد آن‌ها تأثیر جدی بگذارد. در ادامه می‌خواهیم برخی از مهمترین مزایای طراحی UX مناسب و دلیل اهمیت آن رارا بررسی کنیم:
مشتریان بیشتری را جذب کسب و کار شما می کند
همانطور که می‌دانید فرآیند جذب مشتری در درجه اول مربوط به متقاعد کردن مشتریانی است که برای اولین بار از محصول یا خدمات یک شرکت استفاده می‌کنند. طراحی تجربه‌ی کاربری به شما کمک می‌کند تا محصول خود را به گونه‌ای طراحی کنید که افراد از آن به راحتی استفاده کرده و در نهایت متقاعد شوند که این محصول برای آن‌ها ارزش‌آفرین است.
یک تجربه کاربری ارزشمند به کسب و کارها یک مزیت رقابتی قوی نیز ارائه می‌دهد و این موضوع در جذب و حفظ مشتریان بسیار تاثیرگذار است. هرچه طراحی سایت یک برند از نظر تجربه‌ی کاربری بهینه‌تر باشد و عملکردهای بهتری را ارائه دهد، اعتمادسازی نیز آسان‌تر خواهد بود و در نتیجه شانس شما برای جذب کاربران و احتمالاً تبدیل آن‌ها به مشتری افزایش خواهد یافت. بنابراین طراحی UX اغلب یک استراتژی موثر در دیجیتال مارکتینگ به شمار می‌آید.
نرخ بازگشت سرمایه را بهبود می بخشد
تقریباً تمامی فرآیندهای انجام شده در استراتژی‌های دیجیتال مارکتینگ درآمدزا هستند و طراحی UX نیز از این قاعده مستثنی نیست. امروزه کسب‌وکارهای بیشتری به اهمیت تجربه‌ی کاربری پی برده‌اند و با سرمایه‌گذاری بر روی آن تواسته‌اند نرخ بازگشت خود را تا حد زیادی بهبود دهند. هنگامی که یک محصول به طور موثر طراحی شده باشد، کاربران بیشتری از آن استفاده خواهند کرد و این موضوع بر نرخ بازگشت تاثیر مستقیمی دارد. در واقع محصولات با تجربه کاربری بهتر بر هزینه توسعه و حتی میزان سود یک شرکت تأثیر می‌گذارند.
به حفظ مشتری کمک می کند
هر کسب وکاری برای حفظ مشتری نیازمند یک استراتژی موثر است. این موضوع بسیار مهم است که کسب و کارها به همان اندازه که برای جذب مشتریان خود تلاش می‌کنند، از مشتریان فعلی خود نیز مراقبت کنند. استراتژی‌های حفظ مشتری مربوط به ایجاد روابط قوی با مشتریان و در عین حال به حداکثر رساندن درآمد از طریق آن‌ها است. از طریق ایجاد یک تجربه‌ی کاربری بهینه، افراد تمایل بیشتری به استفاده مجدد یا ادامه استفاده از محصولات یک برند خواهند داشت.
بهره وری را افزایش می دهد
امروزه، تقریباً همه کسب و کارها به بهبود تجربه ی کاربری نیاز دارند تا بتوانند از این طریق محصولات و خدمات خود را برای کسب سود بیشتر به بازار ارائه دهند. با استفاده از تجربه کابری ساده و در عین حال کاربردی، کاربر می‌تواند به راحتی از محصول استفاده کرده و بهتر تعامل کند. یک طراحی UX عالی همچنین می‌تواند خطاها را کاهش دهد و گردش کار روان‌تری را برای افراد ایجاد کند.
باعث کاهش هزینه های مربوط به توسعه محصول می شود
رویکرد کاربر محور در طراحی باعث صرفه‌جویی در هزینه، زمان و تلاش برای تولید و توسعه محصول می‌شود. طراحی UX به شما امکان می‌دهد تا قبل از شروع فرآیند توسعه، ایده‌های متعدد را به روشی مقرون به صرفه و کم خطر بررسی و آزمایش کنید. این کار باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های یک سازمان می‌شود.
یک محصول با تجربه ی کاربری خوب چه ویژگی هایی دارد؟
حال که از مزایا و ضرورت‌های طراحی تجره کاربری مناسب گفتیم، بیایید ببینیم یک UX خوب باید چگونه باشد.
سادگی
شاید مهمترین بخش طراحی UX سادگی باشد. اگر محصول شما به اندازه‌ی کافی ساده نباشد به احتمال زیاد کاربران شما نمی‌توانند از آن استفاده کنند.
قابلیت استفاده
سادگی و قابلیت استفاده در UX دست به دست هم می‌دهند تا محصول بهتری را ایجاد کنند. محصولی که به صورت اصولی طراحی شده باشد قابل استفاده خواهد بود.
زیبایی بصری
کاربران در عرض ۳ ثانیه تصمیم می‌گیرند که آیا وب سایت شما را دوست دارند یا نه. یکی از مواردی که بر تصمیم آن‌ها تاثیر می‌گذارد زیبایی و ظاهر سایتتان است.
بنابراین می‌توان گفت که یک محصول با تجربه‌ی کاربری خوب، ساده و در عین حال کاربردی است و زیبایی ظاهری نیز دارد. با در نظر گرفتن این ۳ عنصر می‌توان محصولاتی طراحی کرد که تجربه‌ی کاربری بهتری را ارائه می‌دهند.
چگونه تجربه کاربری را بهبود دهیم؟
در طول فرآیند طراحی همیشه مهم است که راه‌حل‌های مختلف را آزمایش و بررسی کنید تا بهترین نتایج را به دست آورید .اگر کاربران سایت شما را دوست داشته باشند، به احتمال زیاد در صفحات شما باقی می‌مانند و در پایان محصولات شما را خریداری می‌کنند. برای بهبود تجربه کاربری بهتر است موارد زیر را در نظر بگیرید:
درباره کاربران تحقیق کنید
انجام تحقیقات مختلف درباره‌ی کاربران و شناخت پرسونای آن‌ها، راهی برای کشف نیازها، رفتارها و انتظارات آن‌ها است. در طی این تحقیقات شما می‌توانید اطلاعات بسیار مهم مانند اطلاعات جمعیت‌شناسی، علایق، مشکلات و نیاز‌های کاربران را بدست آورده و از این اطلاعات برای طراحی محصول خود استفاده کنید.
رقبایتان را تجزیه و تحلیل کنید
هدف از تجزیه و تحلیل رقبا بررسی نقاط قوت و ضعف آن‌ها است. اطلاعات بدست آمده از طریق تجزیه و تحلیل رقبا می‌تواند به شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها کمک کند. این تحقیقات می‌تواند شامل تجزیه و تحلیل تمام بخش‌های مرتبط کسب‌وکار، مانند موقعیت بازار، کمپین‌های بازاریابی، تبلیغات و غیره باشد. شما باید نحوه ارتباط رقبا با مشتریان را شناسایی کرده و خود را نسبت به آن‌ها به روز نگه دارید.
صفحات خود را برای موبایل بهینه کنید
بر اساس نظرسنجی گوگل، ۵۲ درصد از کاربران معتقد هستند که تجربه کاربری بد در تلفن همراه باعث شده است که بسیاری از وب سایت‌ها را رها کنند. تجربه کاربری در موبایل کاملاً متفاوت از دسکتاپ است. بنابراین بهتر است محصول خود را برای موبایل بهینه‌سازی کنید.
ناوبری را بهبود دهید
یافتن دکمه‌های ناوبری یا منو همیشه یک مشکل UX در اغلب وب سایت‌ها بوده است. الگوها و پترن‌های متعددی برای ایجاد منو وجود دارد، اما به خاطر داشته باشید که کاربران شما نباید احساس گمراهی کنند و باید همیشه بدانند که در کجای اپلیکیشن و یا سایت شما هستند.
توضیحات محصول را بهبود دهید
محصول نویسی در تجربه کاربری نقش بسیار مهمی دارد. اگر صفحه محصولات اطلاعات کافی در مورد محصول ارائه ندهد، کاربر محصولات را خریداری نمی‌کند و این موضوع باعث افزایش نرخ پرش می‌شود. برای بهبود تجربه کاربری در این قسمت توضیح دهید که محصول شما چگونه کار می‌کند و دارای چه ویژگی‌هایی است.
محتوای ویدئویی بسازید
اگر محصولی دارید که به طور منظم در زندگی روزمره استفاده نمی‌شود، ابتدا باید به مشتریان خود نشان دهید که محصول شما چیست و چگونه می‌توانند از آن استفاده کنند. برای این دسته از محصولات ما توصیه می‌کنیم که از محتوای ویدیوئی استفاده کنید زیرا از طریق آن؛ به راحتی می‌توانید نحوه عملکرد و کیفیت محصول را نشان دهید.